Κυριακή 29 Μαΐου 2016

Τα δολώματα της αριστεράς και οι «περιστερές» της αντιεξουσίας

Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε πριν από τρία και πλέον χρόνια. Εν τούτοις δεν χάνει την επικαιρότητά του, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι η διερεύνηση των σχέσεων και του διαγκωνισμού ανάμεσα στα κομματικά παραρτήματα της εξουσίας και των συνθηκών όσμωσης του λεγόμενου χώρου, ήταν και παραμένει ένα διαρκές μία πραγματικότητα με συνέπειες που όλοι μπορούμε να διαπιστώσουμε χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια.

O Κέρβερος, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, ήταν ένας σκύλος με τρία κεφάλια και μια λεπιδωτή, δυνατή ουρά. Στεκόταν στην είσοδο του Άδη, και άφηνε εύκολα τις ψυχές των νεκρών να περάσουν την πύλη. Από την στιγμή, όμως, που περνούσαν, οι λεπίδες της ουράς του καθιστούσαν αδύνατη την επιστροφή. Πολλές παγίδες για θηράματα βασίζονται ακριβώς στο ίδιο μηχανισμό. Τα θηράματα που έλκονται από το δόλωμα εισέρχονται με ευκολία στην παγίδα από την οποία, στην συνέχεια είναι αδύνατον να αποδράσουν.

Έχουμε επανειλημμένα τονίσει ότι το πολιτικό πεδίο είναι εξουσιαστικό πεδίο. Η πολιτική αντιπαράθεση είναι αντιπαράθεση των τεχνικών της εξουσίας, η οποία είναι και η μόνη που αποθεώνεται ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι πολιτικοί αντίπαλοι, είτε κατά την έναρξη είτε κατά την τυχόν κλιμάκωση της, είτε στα στάδια της αποκλιμάκωσής της έχουν την δυνατότητα να παρουσιάζουν τα δικά τους κέρδη. Πέραν της δυνατότητας κάθε πολιτικού να εμφανίζει το ποτήρι κατά το δοκούν είτε μισοάδειο είτε μισογεμάτο, είναι αξιοσημείωτο ότι στις περισσότερες περιπτώσεις πολιτικών συγκρούσεων, που διευθετούν πολιτικά συμφέροντα, όλοι οι εμπλεκόμενοι μπορούν κάλλιστα να βγαίνουν κερδισμένοι.

Ας κάνουμε, όμως, ορισμένες συγκεκριμένες παρατηρήσεις που αφορούν την παρουσιαζόμενη ως σφοδρή αντιπαράθεση κυβέρνησης και Συ.ρι.ζα., σε σχέση με το ζήτημα των αστυνομικών επεμβάσεων σε καταλήψεις, αλλά και με το ζήτημα γενικότερα της αντιμετώπισης της «ανομίας» από την πλευρά του κράτους.

Αναφερθήκαμε ήδη στον μηχανισμό μιας παγίδας, η οποία επιτρέπει την ανεμπόδιστη είσοδο του θηράματος, αλλά καθιστά αδύνατη την έξοδό του απ’ αυτήν. Κατά τον ίδιο τρόπο, εκτός των άλλων, λειτουργούν οι δομικές αλλαγές που επιβάλλει η εξουσία σε κάθε μορφή της. Τα δολώματα που προσφέρει είναι ανάλογα με την έκταση των αλλαγών. Όσο περισσότερο σκοπεύει να σφίξει τα λουριά τόσο ελκυστικό θα πρέπει να παρουσιάζεται και το δέλεαρ. Όσο σκληρότεροι είναι οι όροι επιβολής άλλο τόσο είναι απαραίτητη η συναίνεση των δήθεν αντιμαχόμενων πολιτικών μερίδων, που απλά διαγκωνίζονται στο μοίρασμα της πίττας.

Η «κρίση», όπως έχουμε τονίσει και στο παρελθόν, αποτελεί το όχημα επανενσωμάτωσης εκ μέρους της κυριαρχίας ενός ελεγχόμενα «καθυστερημένου» κρίκου (ελλαδικός χώρος) σε μια ευρύτερη διαδικασία ενοποίησης. Η πολιτική διαχείριση του κοινωνικού ελέγχου, των κοινωνικών αντιδράσεων που προβλέπονταν είναι ακόμη σε εξέλιξη. Φυσικά τίποτε δεν μοιάζει με το παρελθόν, αλλά και τα πάντα πηγάζουν από μια ευρύτερη διαδικασία που δεν ξεκίνησε με την πρόσφατη επέμβαση ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ.

Έχουμε επίσης επιμείνει με σταθερότητα στην άποψή μας ότι η αριστερά, έχοντας ασκήσει συνδιαχειριστικό ρόλο στην υπεράσπιση των εξουσιαστικών συμφερόντων, δεν θα μπορούσε μια τέτοια στιγμή παρά να αποτελεί ένα βασικό μοχλό στην ευρύτερη κρατική ανασυγκρότηση. Οι αφομοιωτικές της δυνατότητες δεν μπορούν να κατανοηθούν παρά μόνο αν ενταχθούν στο πεδίο της ικανότητάς της να χειρίζεται σημαντικά τμήματα του κοινωνικού χώρου που διεκδίκησαν μεταπολιτευτικά κοινωνικά προνόμια και εκπροσωπήθηκαν πολιτικά σαν τέτοια από κομματικούς μηχανισμούς όπως το Πασοκ, το ΚΚΕ, ο ΣΥΝ αλλά και εκείνους που συγκαταλέγονταν παραδοσιακά στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά. Στο πέρασμα του λεγόμενου μεταπολιτευτικού χρόνου, οι αναρχικές απόψεις και πρακτικές όχι μόνο άρχισαν να κάνουν σταθερή την παρουσία τους αλλά και βήμα-βήμα να αποκτούν μια ιδιαίτερη δυνατότητα δημιουργικής επίδρασης στις κοινωνικές διεργασίες. Θα ήταν από πάνω μέχρι κάτω ψευδές να ισχυριστεί κανείς ότι σ’ όλο αυτό το διάστημα το φάσμα της αριστεράς που προαναφέρθηκε δεν ενδιαφέρθηκε να προσεγγίσει ή δεν προσέγγισε με σκοπό την αφομοίωση ή τον έλεγχο του λεγόμενου «χώρου». Η πραγματικότητα αυτή δεν αναιρεί την επίσης πραγματικότητα μιας ανηλεούς κατασυκοφάντησης των αναρχικών και ενδυνάμωσης της κρατικής καταστολής με κάθε ευκαιρία.

Δεν είναι όμως σκοπός του παρόντος κειμένου να εξαντλήσει ιστορικά αυτό το ζήτημα. Η αναφορά αυτή γίνεται για να ξεκαθαριστεί ότι η προσπάθεια πολιτικής εκπροσώπησης του «χώρου», όπως αυτή εξελίσσεται εκ μέρους του Συ.ρι.ζα, δεν αποτελεί κανενός είδους καινοτομία αφ’ ενός και αφ’ ετέρου αποτελεί μέρος μιας συγκεκριμένης διαδικασίας που εξελίσσεται εδώ και τουλάχιστον έντεκα χρόνια. Το απροκάλυπτο του πράγματος έχει να κάνει σαφώς με την εκτόξευση των εκλογικών του ποσοστών και την άνεση που θεωρούν ότι έχουν τα καθοδηγητικά του στελέχη να κινούνται αφομοιωτικά σε μεγάλα τμήματα του κοινωνικού χώρου.

Η διαδικασία, λοιπόν, που εξελίσσεται και αφορά την πλήρη ενσωμάτωση του λεγόμενου χώρου δεν πηγάζει βέβαια από την προσωπική μας τάχα καχυποψία, όπως καμώνονται οι πάσης λογής νεροκουβαλητές της.

Αλλά, ας δούμε πιο συγκεκριμένα ορισμένες απόψεις περί του θέματος.

«Από την άλλη, τα τελευταία χρόνια, πολλοί αριστεροί και ορισμένοι φορείς της Αριστεράς με πιο ανοιχτούς ορίζοντες, δέχονται επιρροές από τον αντιεξουσιαστικό χώρο και συνεργάζονται σε πολλά εγχειρήματα, άλλοτε με επιτυχία όπως στο Βοτανικό Κήπο και άλλοτε με αποτυχία, όπως στο Πάρκο της Κύπρου και Πατησίων. Αλλά και πολλοί αντιεξουσιαστές βρίσκουν όλο και περισσότερα κοινά σημεία επαφής με την εναλλακτική αριστερά, χαλαρώνοντας τον δικό τους δογματισμό. Η αντίθεση στο ρατσισμό και το φασισμό και το ενδιαφέρον για τα κοινωνικά προβλήματα φέρνουν πιο κοντά αριστερούς και αντιεξουσιαστές. Ήδη, ένας διάλογος δημιουργικός βρίσκεται σε εξέλιξη» (Στέλιος Ελληνιάδης, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του Συ.ρι.ζα, Αριστεροί προδότες και αναρχικοί χαφιέδες; Εφημερίδα Δρόμος της Αριστεράς, 4-11-2009).

Είναι πέραν από εμφανής η προσπάθεια να βελτιωθεί η εικόνα που έχουν για την «ευλογημένη» προσέγγιση κατά τον Ελληνιάδη, όχι βέβαια όσοι έχουν εμπλακεί σε διαφόρου τύπου συνεργασίες ή στον γενικότερα «δημιουργικό διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη», αλλά οι αμύητοι, όλοι εκείνοι που αμφισβητούν, αγνοούν ή ακόμα και αντιτίθενται σ’ αυτές τις συνεργασίες. Σαν ένας υποδειγματικός διαμεσολαβητής, ο Ελληνιάδης καταδεικνύει τον «τόπο» της συνύπαρξης, που αποτελεί ταυτόχρονα και το δέλεαρ, τους κινηματικούς πόρους, ενώ φυσικά δεν αμελεί να υποδείξει και τα ιδεολογικά χωράφια του αντιρατσισμού-αντιφασισμού, χειροκροτώντας δεόντως κάθε προσπάθεια των «αντεξουσιαστών» να «χαλαρώσουν από τους δικούς τους δογματισμούς».

Ας εντρυφήσουμε, όμως, λίγο παραπάνω στην σκέψη του, ειδικά στα σημεία που ο, ιδιαίτερα γαλαντόμος για τους «αντιεξουσιαστές», Ελληνιάδης δεν κρύβει τις προθέσεις του. «Συνεννόηση και συνεργασία με τον αντιεξουσιαστικό χώρο. Η συρρίκνωση τού «σπάστα όλα» και τού «πάρτα όλα» μπορεί να γίνει εκ των έσω. Και σ’ αυτό δεν βοηθάει η απολίτικη μικροσυμφεροντολογική απαξίωση όλου του χώρου. Η Αριστερά θα βρίσκει συνεχώς μπροστά της αυτό τον χώρο, κι όχι πάντα από πλεονεκτική θέση. Εξάλλου, πως μπορεί κανείς να αποκλείει εξ ορισμού από τις συμμαχίες του ένα τόσο δυναμικό κομμάτι της νεολαίας;». Εδώ, βέβαια, οι μάσκες πέφτουν. Προτείνεται απλά η παλιά γνωστή και δοκιμασμένη τεχνική της εξουσίας. Έλεγχος από τα μέσα. Αλλά για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, προφανώς οι διαθέσιμοι τοποτηρητές πρέπει να έχουν την δυνατότητα να μοστράρουν τα πολιτικά οφέλη της συνεργασίας με μια αριστερά που «κατανοεί» και δεν συκοφαντεί «όλο τον χώρο».

Στο τέλος τα προσωπεία πέφτουν οριστικά, αφού, όπως αναρωτιέται ο μεγάλος γεφυροποιός Ελληνιάδης, πώς είναι δυνατόν η αριστερά «να αποκλείει εξ ορισμού από τις συμμαχίες ένα τόσο δυναμικό κομμάτι της νεολαίας;». Εδώ οι απόψεις βιαστικά-βιαστικά έχουν εξαφανιστεί, δηλαδή δεν γίνεται καν αναφορά σε αντιεξουσιαστές, αλλά σε δυναμικούς νεολαίους με τους οποίους είναι επιβεβλημένη ανάγκη να συμμαχήσει (μτφρ: να αφομοιώσει) η αριστερά (sic!!!).

Η διαδικασία απονεύρωσης των αναρχικών-αντιεξουσιαστικών απόψεων και πρακτικών έχει βέβαια διάφορους παρτενέρ:

«(…) και ως έργο την προσπάθεια για την δημιουργία αντίστοιχων κοινωνικών δομών με την ελάχιστη δυνατή εξουσία. Ως πρακτική το αντιεξουσιαστικό κίνημα επιχειρεί τη μεγαλύτερη δυνατή δημοκρατία στα κοινωνικά κινήματα και αγωνίζεται ώστε η πολιτική να ασκείται από και μέσα σε αυτά και όχι από τους μηχανισμούς εξουσίας» (Βαβυλωνία τεύχος 58, Επικίνδυνοι δρόμοι). Η αντιεξουσιαστική αυτοθέσμιση μεταφράζει με άλλα λόγια τις πρόσφατες προτροπές του Συ.ρι.ζα για την θεσμική διευθέτηση της ύπαρξης εναλλακτικών χώρων με την αγαστή συνεργασία δημοτικών ή άλλων φορέων, ΜΚΟ κ.ο.κκ.

Σ’ αυτήν ακριβώς την διαδικασία όσμωσης αριστεράς-«αντιεξουσίας» σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν η κινηματική επικοινωνιακή κάλυψη, οι εμφυτευόμενες κομματικές λογικές λογοκρισίας και οι πάσης φύσεως τεχνικές απομόνωσης των «αντιφρονούντων», αλλά και οι επιπτώσεις της κρατικής καταστολής με τους δεκάδες κρατούμενους ή υπόδικους για ένοπλες ενέργειες.

Την ίδια στιγμή, η ΝΔ, που ηγείται του κυβερνητικού συνασπισμού, εμφανίζεται «σκληρή» και αποφασισμένη να επιβάλλει το δόγμα της «μηδενικής ανοχής», με την πυγμή που τάχα έχει ανάγκη η κοινωνία που δοκιμάζεται… Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι η πολιτική διαμάχη κυβέρνησης-Συ.ρι.ζα ήταν πλήρως ενταγμένη και από τις δύο πλευρές στην υπόθεση της «κάθαρσης» του ζητήματος της λεγόμενης λίστας Λαγκάρντ.

Φοβού, λοιπόν, τους Δαναούς και δώρα φέροντας. Και κάτι ακόμα. Τα «δώρα» ή τα επιστρέφεις ή τα κρατάς, ενδιάμεση στάση δεν υπάρχει ή μήπως έχει βρεθεί «αντιεξουσιαστικός» τρόπος να επιτυγχάνεται και αυτό;

Συσπείρωση Αναρχικών

Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 124, Φεβρουάριος 2013

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου