Δευτέρα 29 Δεκεμβρίου 2014

Χιόνι κι αίμα: Η σφαγή των ινδιάνων Lakota στο Wounded Knee

Δεν γνώριζα τότε πόσα τελείωσαν. Όταν κοιτάζω τώρα απ’ αυτόν τον ψηλό λόφο του γήρατός μου, μπορώ ακόμη να δω τις σφαγμένες γυναίκες και παιδιά να κείτονται σωριασμένοι και διαμελισμένοι καθ’ όλο το μήκος τους στραβού βαράθρου τόσο ζωντανά, όσο τους είχα δει με τα νεανικά μου μάτια. Και μπορώ να δω πως κάτι άλλο πέθανε εκεί στην ματωμένη λάσπη και θάφτηκε στη χιονοθύελλα. Τ’ όνειρο των ανθρώπων μου πέθανε εκεί. Ήταν ένα όνειρο όμορφο… η ελπίδα της φυλής τσακίστηκε και διαμελίστηκε. Δεν υπάρχει σημείο αναφοράς πλέον και το ιερό δέντρο είναι νεκρό. 
Black Elk, σαμάνος των Oglala Lakota (1863-1950) 

Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2014

Κορνήλιος Καστοριάδης: Οι διανοούμενοι και η ιστορία

 Παλαιά φιλοσοφική συνήθεια: Είμαι υποχρεωμένος να σταματήσω κατ’  αρχάς στους όρους με τούς όποιους τίθεται το πρόβλημα.

'Ιστορία. Μ’ αυτή τη λέξη δεν εννοώ μόνο την ιστορία πού έχει γίνει, αλλά και την ιστορία πού γίνεται, όπως και την ιστορία πού απομένει να γίνει.

Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2014

Μοναξιά του αρθρογράφου μεγάλων αποστάσεων

Περνούν οι μέρες, περνούν τα άρθρα. Κείμενο πέφτει πάνω σε άλλο κείμενο, σκόνη πάνω σε άλλη σκόνη, λόγια που μοιράζονται σε γραμμές, σε παραγράφους, σε οθόνες. Πρόχειρες σκέψεις, σκέψεις μελετημένες, γραμμένες στη βιασύνη της διορίας, στον άπλετο χρόνο εκτός ωραρίου. Υποσημειώσεις και παρατηρήσεις στο οπισθόφυλλο της μέρας, της κάθε μέρας. Στην περιοδικότητα των περιοδικών, στο εφήμερο των εφημερίδων, ανάμεσα σε ένα κλικ που γεννά και ένα κλικ που σβήνει. Άρθρα πάντοτε φρέσκα, ένα βήμα πριν το φέρετρο της ταξινόμησης, το ρηχό τάφο του αρχείου.

Πού πάνε τα άρθρα όταν πεθαίνουν;

Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014

Ο μονοδιάστατος άνθρωπος

Πριν από πενήντα χρόνια, το 1964, εκδόθηκε στην Αμερική ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του εικοστού αιώνα, ένα έργο που άσκησε μεγάλη επίδραση στα γεγονότα του καιρού του. Ήταν το βιβλίο του Χέρμπερτ Μαρκούζε «Ο μονοδιάστατος άνθρωπος» (ελληνική έκδοση: Παπαζήση, 1971), το οποίο αποτέλεσε μία από τις βασικές πηγές έμπνευσης των κινημάτων του 1968, που εκδηλώθηκαν τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Η θέση του Μαρκούζε είναι μια θέση ολικής κριτικής και ριζικής αντίθεσης στην καπιταλιστική «κοινωνία της αφθονίας». Ο Μαρκούζε δανείζεται από τον Μπρετόν και τους σουρεαλιστές την έννοια της «Μεγάλης Άρνησης», για να ορίσει ταυτόχρονα την ατομική εξέγερση και αντίσταση στο κυρίαρχο σύστημα και την αναζήτηση οραμάτων ενός άλλου, ριζικά διαφορετικού κόσμου. Ο Μαρκούζε αναλύει τη βιομηχανική και τεχνολογική κοινωνία συνδυάζοντας δύο διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις: εκείνη του Μαρξ (που έβλεπε τον καπιταλισμό να αναπτύσσει την επιστήμη και την τεχνική για να τις θέσει εργαλειακά στην υπηρεσία της παραγωγής και του κέρδους) και εκείνη του δασκάλου του, του Χάιντεγκερ, που ερμήνευε τη νεωτερικότητα ως εποχή της τεχνικής.

Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

Έχουμε απωθήσει δραστήρια κάθε συμμαχία με την αστική πολιτική, ακόμα και της πιο ριζοσπαστικής φύσεως. Καμώνονται, βλακωδώς και δυσφημιστικά, ότι έχουμε απαρνηθεί όλες αυτές τις Πολιτικές συνεργίες επειδή περνούμε αδιάφορα το μεγάλο ζήτημα της Ελευθερίας, και λαμβάνουμε υπόψη μονάχα την οικονομική ή υλική πλευρά του ζητήματος. Έχει δηλωθεί ότι, ως εκ τούτου, τοποθετούμε τους εαυτούς μας στις τάξεις της αντίδρασης. Ένας Γερμανός εκπρόσωπος στο Συνέδριο της Βασιλείας έδωσε κλασική έκφραση στην άποψη αυτή, όταν τόλμησε να δηλώσει ότι, όποιος ποτέ δεν αναγνώρισε, με τη Γερμανική Δημοκρατία των Σοσιαλιστών, «ότι η κατάκτηση των πολιτικών δικαιωμάτων (εξουσία) ήταν η προκαταρκτική συνθήκη της κοινωνικής χειραφέτησης,» ήταν, συνειδητά ή ασυνείδητα ένας σύμμαχος, των Καισάρων!