Ο δούρειος ίππος και η ρέπλικα της ελευθερίας

«Μερικά χιλιόμετρα μακριά από την πόλη, στις παρυφές της, στην άπλα του κάμπου, δέσποζε ένα μεγάλο σαραβαλιασμένο όχημα. Τα μεταλλικά του εξαρτήματα τα είχαν ξηλώσει από καιρό και το μόνο που του είχε απομείνει ήταν η ξύλινη κλειστή κλούβα. Καρφωμένη καθώς ήταν, έστεκε πάνω σε τέσσερα μικρά καδρόνια, μπηγμένα βαθιά στη γη. Κάποιος, φαίνεται το είχε σκαρφιστεί, για να προστατεύσει τον ξύλινο σκελετό από τα νερά και την υγρασία του κάμπου. Τις μέρες με ηλιοφάνεια το όχημα διακρινόταν καθαρά από τις ταράτσες ή τα ρετιρέ των σπιτιών της πόλης, καθώς όμως σουρούπωνε ή έπεφτε καταχνιά στον κάμπο, ωχριούσε σιγά-σιγά και χανόταν σαν να μην υπήρχε ποτέ.

 [...] Στ’ αλήθεια, για αρκετό καιρό έμεινε απαρατήρητο, ωσότου μια ανοιξιάτικη μέρα στη διάρκεια μιας εκδρομής (ήταν μια από κείνες τις εκδρομές που με το χρόνο ορθώνονται όλο και πιο μεγαλειώδεις και θορυβώδεις στη μνήμη) μερικοί έκφρασαν την αμφιβολία πως εκείνο το σαραβαλιασμένο όχημα πιθανόν να ήταν ο κρυψώνας ατόμων που προορίζονταν για αντιπερισπασμό».
Ισμαήλ Κανταρέ, «Το τέρας»


Αμέτρητες ελευθερίες, πραγματικά αμέτρητες. Μπορούμε να διαλέξουμε ό,τι επιθυμούμε: όποια έξυπνη συσκευή θέλουμε, όποια ιστοσελίδα προτιμάμε για την ενημέρωσή μας, όποιο προϊόν λαχταρούμε, όποιο ρούχο, όποια παπούτσια, όποιο μαγαζί διασκέδασης, να επισκεφτούμε το διαδικτυακό μας σύμπαν όπως μας κάνει κέφι… ο πλανήτης μοιάζει για χρόνια να υποκλίνεται στις ορέξεις μας. Εκατομμύρια ανώνυμες δυνάμεις συνωμοτούν, για να φτάσουν όλα μπροστά μας και να τα διαλέξουμε. Αφθονία στον ύψιστο βαθμό. Κάθε μέρα που περνάει, όλο και μια νέα εφεύρεση γεννιέται ειδικά για μας, ώστε να καλύψει κάθε επιθυμία, πριν καν τη σκεφτούμε. Μέχρι και 715 νέοι πλανήτες, λέει, ανακαλύφθηκαν για πάρτη μας! Άμα βαρεθούμε τη γη, να έχουμε κάπου να πάμε.


Όποιος επιμένει να αμφισβητεί την κοινωνία της αφθονίας είναι μίζερος και οπισθοδρομικός. Δεν είμαστε στ’ αλήθεια ελεύθεροι να καταναλώσουμε, να ικανοποιήσουμε και μια ακόμη εκκεντρικότητα, να ξεχωρίσουμε, να ικανοποιήσουμε τον εγωισμό μας; Τι σκάνε κι αυτοί; Τι τους φταίει; Όλο και κάποιοι αχάριστοι εμφανίζονται, που δεν αρκούνται στα πάντα και μιλούν για μια άλλη ελευθερία, θέλοντας, λέει, να γκρεμίσουν τα τείχη του πολιτισμού και άλλες μπαρούφες. Μια χαρά δεν είμαστε έτσι; Αλλού είναι το πρόβλημα, το ότι δεν κυκλοφορεί το χρήμα· «μαζεύτηκε» ο κόσμος, δεν αγοράζει. Φτωχαίνουμε, χάνουμε κάθε μέρα την αξιοπρέπειά μας, δηλαδή «μικραίνει» το πορτοφόλι μας… Τι θέλαμε τόσον καιρό; Να περνάμε καλά… να είμαστε ευτυχισμένοι…

Περνάμε, άλλωστε, τόσο καλά, που δεν αφήνουμε στιγμή να πέσει κάτω· φωτογραφίζουμε τα πάντα. Η ζωή μας μπορεί να παιχτεί καρέ-καρέ· θα μπορούσαμε, ακόμη κι αν φύγουμε απ’ αυτό τον κόσμο, να την αφήσουμε παρακαταθήκη στους επιζήσαντες· να την αναπαράγουν όποτε θέλουν και να την ξαναδούν, αν δεν είναι, βέβαια, τόσο απασχολημένοι με τη φωτογράφιση των δικών τους στιγμών. Δεν υπάρχει στιγμή χαμένη, όλες φυλαγμένες σε selfies, βίντεο, φωτογραφίες με φίλους και τοπία. Αν το ξανασκεφτείς, μπορεί κάποιος κακοπροαίρετος να πει ότι όλα αυτά τα κάνουμε, μόνο και μόνο για να τα φωτογραφήσουμε. Ότι έχουμε σκοτώσει κάθε αυθορμητισμό, αφού μετατρέπουμε κάθε στιγμή σε καταγραφή και ιστορία, χωρίς να την απολαμβάνουμε. Μα είναι παλιομοδίτες· έχουν μείνει πίσω, σε εκείνες τις εποχές που οι καταστάσεις βιώνονταν πρώτα και μετά από καιρό τις ξαναθυμούνταν με την ησυχία τους οι άνθρωποι. Τώρα δεν υπάρχει χρόνος· κάθε στιγμή βιώνουμε την ιστορία. Νοσταλγούμε το παρόν! Είναι κι αυτοί οι διαγωνισμοί ευτυχίας, όπου ο καλύτερος κερδίζει τα βλέμματα όλων. Κοίτα εδώ, πόσο ωραία περάσαμε, πόσο αστείοι είμαστε, πόσο έχουμε πιει! Είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα. Ό,τι και να συμβαίνει εμείς πάλι θα διασκεδάζουμε, γιατί η ζωή είναι μικρή, μωρέ. Μην χαλιέσαι!

Αυτός ο Λαοκόων να μην ήταν μόνο, να μας ζαλίζει με τα όνειρά του… όλο λέει ότι βλέπει το ένα και το άλλο, να μην εμπιστευτούμε αυτό το προϊόν ή την άλλη υπηρεσία, γιατί, λέει, μας στήνουν παγίδες, για να μπουν μες στην ψυχή μας, να την υποδουλώσουν, να την υπνωτίσουν και να μην μπορούμε μετά να αναγνωρίσουμε την αληθινή ελευθερία. Θέλει να μας τρομάξει· ζηλεύει τη χαρά μας. Κάτι τέτοιους θα πρέπει να τους βγάζουν απ’ τη μέση. Μας χαλάνε τη διάθεση και πέφτει η παραγωγικότητά μας. Και μετά πώς θα δουλέψουμε, να βγάλουμε λεφτά, να έχουμε την ελευθερία και την αξιοπρέπειά μας. Μια μέρα, τρομοκράτησε όλο τον κόσμο με τα λόγια του. Ακόμη προσπαθούμε να τα ξεχάσουμε. Μαύρο φίδι που τον έφαγε. Μίλησε κάπως έτσι:

Δεν καταλαβαίνετε, λοιπόν, δε βλέπετε τα τείχη που υψώνονται γύρω μας; Ο πόλεμος ήδη έχει ξεκινήσει και μείς πάμε να γίνουμε τα νέα θύματά του. Την αληθινή ελευθερία την έχετε ξεχάσει από καιρό. Την Αναρχία θέλετε να την καταντήσετε κούφια λέξη, μα αυτή δε σας κάνει τη χάρη, όλο σας ξεγλιστρά. Θέλετε να την κάνετε πολιτική επιστήμη, τρόπο διασκέδασης, ακίνδυνη θεωρητική ανάλυση, αλλά όχι. Ο δούρειος ίππος είναι ήδη μέσα στα τείχη, τώρα πια ή θα πολεμήσουμε ή θα ζήσουμε σα δούλοι. Ο καθένας μένει να διαλέξει τον δρόμο του. Αυτή είναι η αληθινή επιλογή· να ζεις ως ελεύθερος άνθρωπος μέσα στον κόσμο αυτό, όπως εσύ διάλεξες, με ελεύθερη ψυχή. Να κρατήσεις την αξιοπρέπειά σου, να μην την ανταλλάξεις για μια θέση και ένα γεμάτο πορτοφόλι. Να θυμηθείς πώς είναι ο άνθρωπος γυμνός από τον πολιτισμό και αληθινά γεμάτος με την ύπαρξή του. Αυτή είναι ελευθερία. Μόνο που θέλει το τίμημά της, τον πόνο της, την επιμονή και την διαρκή προσπάθεια. Δε θα μας τη φέρει κανείς στο πιάτο. Ώρα να δράσουμε. Σαν αληθινοί σύντροφοι ν’ αποτινάξουμε κάθε δεσμό και κάθε φυλακή, που μας κρατάει κάτω απ’ τη γη, ζωντανούς, αλλά με νεκρικές διαθέσεις. Να ζήσουμε.

σύντροφοι για την Αναρχική απελευθερωτική δράση