Τα θρησκευτικά και το τέρας του Λοχ Νες

Ιστορίες θρησκευτικής παράνοιας από την ιδιωτικοποιημένη εκπαίδευση των ΗΠΑ.

«Υποστηρίζω (την απαγόρευση προσευχής στα σχολεία). Το κράτος δεν μπορεί να αποφασίζει ποιος θα προσεύχεται και σε ποιόν».
Αιδεσιμότατος Μάρτιν Λούθερ Κινγκ

«Υπάρχουν σήμερα δεινόσαυροι;» αναρωτιούνται οι συγγραφείς ενός σχολικού βιβλίου που κυκλοφορεί εδώ και χρόνια σε αρκετές περιοχές του αμερικανικού νότου. Στις περισσότερες χώρες του πλανήτη η απάντηση είναι προφανώς όχι. Στις ΗΠΑ όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Στην προσπάθειά τους να αποδείξουν ότι οι δεινόσαυροι συνυπήρξαν χρονικά με το ανθρώπινο είδος και έτσι να καταρίψουν τις θεωρίες του Δαρβίνου για την εξέλιξη των ειδων, οι συγγραφείς του βιβλίου υποστηρίζουν ότι δεινόσαυροι μπορεί να ζουν ακόμη και σήμερα: «Έχετε ακούσει για το τέρας του Λοχ Νες στη Σκωτία;» ερωτούνται οι μαθητές για να πάρουν αμέσως την απάντηση ότι η περίφημη Νέσι «έχει εντοπιστεί από το σόναρ ενός μικρού υποβρυχίου, έχει φωτογραφηθεί» και πιθανότατα είναι ένας από τους εναπομείναντες πλησιόσαυρους (θαλάσσιο ερπετό που έζησε μέχρι το τέλος της Κρητιδικής περιόδου). Όπερ έδει δείξαι… Θεός – Δαρβίνος: 1-0

Αν και η συγκεκριμένη ιστορία περιλαμβάνεται σε βιβλίο βιολογίας στην πραγματικότητα αποτελεί μια προσπάθεια ακραίων φονταμενταλιστικών ομάδων να εισάγουν, δια της πλαγίας οδού, το μάθημα των θρησκευτικών στα αμερικανικά σχολεία. Στις ΗΠΑ η διδασκαλία των δογμάτων μιας συγκεκριμένης θρησκείας προσκρούει στην περίφημη πρώτη τροποποίηση του αμερικανικού συντάγματος, το οποίο αντικατοπτρίζει ακόμη το πνεύμα της αστικής επανάστασης που διαχώρισε την εκκλησία από το κράτος. Παρά το γεγονός ότι η διατήρηση των θρησκευτικών (και όχι της θρησκειολογίας) συνδέεται συνήθως με αυταρχικά, φονταμενταλιστικα καθεστώτα χωρών του Τρίτου κόσμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες βιώνουν τις τελευταίες δεκαετίες μια τρομακτική όσο και υπόγεια αναβίωση της θρησκευτικής διδασκαλίας.
Πρόκειται για μια διαδικασία που έρχεται παράλληλα με την υποβάθμιση της εκπαίδευσης για τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού αλλά και την έμμεση ιδιωτικοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης μέσω των λεγόμενων charter schools (ιδιωτικά σχολεία χρηματοδοτούμενα από το κράτος). Τα σχολεία Charter, τα οποία άνθισαν για πρώτη φορά στη χούντα του Πινοσέτ στη Χιλή, πέρασαν και στις ΗΠΑ από τις αρχές της δεκαετίας του 90 και βρήκαν πρόσφορο έδαφος στις πιο φτωχές περιοχές της χώρας όπου οι γονείς μπορούσαν να στέλνουν τα παιδιά τους δωρεάν σε ένα ιδιωτικό σχολείο – το οποίο πληρώνουν έμμεσα ως φορολογούμενοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση Μπους εκμεταλλεύτηκε τις καταστροφές του τυφώνα Κατρίνα για να χτυπήσει τα δημόσια σχολεία αναγκάζοντας εκατοντάδες οικογένειες να στείλουν τα παιδιά τους στα «δωρεάν» σχολεία charter.
Μια από τις πρώτες επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας ήταν ότι αρκετά ιδιωτικά θρησκευτικά ιδρύματα (παρόμοια με τους ισλαμικούς μεντρεσέδες) άρχισαν να λαμβάνουν την κρατική επιχορήγηση και να προσελκύουν απλούς μαθητές. Παράλληλα ομάδες των λεγόμενων «δημιουργηστών», που αρνούνται τις θεωρίες του Δαρβίνου, άρχισαν να τυπώνουν σειρές σχολικών συγγραμμάτων τα οποία σύντομα βρήκαν το δρόμο τους προς χιλιάδες αίθουσες των ιδιωτικών, επιχορηγούμενων σχολείων.
Με τα μηνύματα που περνούν οι οπαδοί του δημιουργισμού στα σχολικά βιβλία επιχειρούν να αποδείξουν ότι οι ιστορίες των γραφών (από τον Αδάμ και την Εύα μέχρι την κιβωτό του Νώε) αποτελούν ιστορικά περιστατικά. Πολλές φορές όμως πίσω από τα θρησκευτικά μηνύματα κρύβονται και αντιδραστικά ή ακόμη και φιλοφασιστικά πολιτικά μηνύματα. Αρκετά σχολικά εγχειρίδια παρουσιάζουν τους ιδιοκτήτες σκλάβων στην Αμερική του 18ου αιώνα σαν φιλεύσπλαχνους γαιοκτήμονες ενώ η Κου Κλουξ Κλαν εμφανίζεται σαν μια οργάνωση που «μαχόταν την ηθική σήψη» έχοντας σαν σήμα της τον σταυρό. Αντίθετα το έργο του Στάινμπεκ «τα Σταφύλια της Οργής» ήταν ενα προπαγανδιστικό έργο που έδινε μια ψευδή εικόνα πείνας και εξαθλίωσης στην περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του ’30 ενώ περιελάμβανε ψευδή στοιχεία σχετικά με τις… κατασχέσεις πρώτης κατοικίας.
Σε άλλα βιβλία διαβάζουμε ότι «η Αφρική χρειάζεται ακόμη τους θρησκευτικούς ύμνους Gospel καθώς μόνο το 10% του πληθυσμού γνωρίζει γραφή και ανάπτυξη ενώ σε αρκετές περιοχές οι κομμουνιστές έκλεισαν τα σχολεία που λειτουργούσαν οι ιερπαόστολοι».
Σε αρκετές περιπτώσεις τα βιβλία στρέφονται ανοιχτά εναντίον της σύγχρονης επιστήμης υποστηρίζοντας λόγου χάρη ότι «οι νόμοι των μαθηματικών είναι δημιούργημα του Θεού και συνεπώς έχουν απόλυτη ισχύ» σε αντίθεση με τις σύγχρονες θεωρίες (όπως η θεωρία των συνόλων) που αποτελούν δημιούργημα του ανθρώπου και συνεπώς έχουν σχετική ισχύ.
Σχεδόν 222 χρόνια μετά την υιοθέτηση της πρώτης τροποποίησης του συντάγματος ο θρησκευτικός σκοταδισμός επανέρχεται στα σχολεία των ΗΠΑ με τις πλάτες των νεοφιλελευθερων δογμάτων. Όσο για ορισμένα σκοταδιαστικά καθεστώτα της Ευρώπης; Αυτά δεν έχουν φτάσει ακόμη στη διάκριση κράτους εκκλησίας του 18ου αιώνα.

INFO
Διαβάστε
Η καταγωγή των ειδών
Όταν ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός χτυπά τις σχολικές αίθουσες, χρειάζεται να ξεσκονίσουμε και τα αυτονόητα.
Ο θεός δεν είναι μεγάλος, εκδόσεις scripta
To Best Seller που ενέταξε τον εκλειπόντα Κρίστοφερ Χίτσενς στον κύκλο των διασημότερων (φιλελευθερων) αθεϊστών (Ντάνιελ Ντένετ, Σαμ Χάρις, Ρίτσαρντ Ντόκινς, Μισέλ Ονφρέ κ.ά).
Από την πυρά στον άμβωνα, εκδόσεις τόπος
Ψύχραιμη υλιστική προσέγγιση του θρησκευτικού φαινομένου στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες από τον έλληνα φιλόσοφο Ευτύχη Μπιτσάκη.

Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών 7/9/2013