«Ελευθερία του Τύπου σήμερα είναι να τυπώνεις εκείνες τις προκαταλήψεις του εκδότη που δεν ενοχλούν τους διαφημιστές»
Χάνεν Σουάφερ
To να χάσεις μερικές θέσεις στην κατάταξη ελευθεροτυπίας των Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα μπορεί να θεωρηθεί ατυχία. Το να κατρακυλήσεις πενήντα θέσεις, από τη στιγμή που η χώρα σου εισήλθε σε καθεστώς οικονομικής κηδεμονίας από ξένους δανειστές, σημαίνει μάλλον ότι έχει συντελεστεί ένα σιωπηλό «πραξικόπημα».
Ακόμη και αυτά τα στοιχεία όμως μπορεί να ακούγονται ανεπαρκή εάν δεν συνειδητοποιήσουμε όχι ποιοι βρίσκονται σε χειρότερη θέση από εμάς αλλά ποιοι είναι σε καλύτερη. Και ανάμεσα στις χώρες που απολαμβάνουν υψηλότερα επίπεδα ελευθεροτυπίας από την Ελλάδα φέτος συναντάμε αρκετά αυταρχικά καθεστώτα και μοναρχίες του Τρίτου Κόσμου.
Στην 98η θέση συναντάμε την Γκαμπόν – χώρα η οποία μετά την ανεξαρτητοποίησή της το 1960 κυβερνήθηκε από μόλις τρεις προέδρους (περίπου δηλαδή όσα και τα πολιτικά τζάκια που πραγματικά κυβέρνησαν τη μετεμφυλιακή Ελλάδα). Αν και τα σημαντικότερα ΜΜΕ στην Γκαμπόν ελέγχονται από την κυβέρνηση και γαλλικά συμφέροντα, η χώρα, σε αντίθεση με την Ελλάδα, διαθέτει αναγνωρισμένη Δημόσια Τηλεόραση.
Σε ελαφρώς καλύτερη κατάσταση από την Γκαμπόν και την Ελλάδα βρίσκεται το Κιργιστάν, μια χώρα η οποία μέχρι πρόσφατα δεν είχε ιδιαίτερους ενδοιασμούς να… πολυβολεί τους διαδηλωτές, όπως συνέβη στις μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2005, όπου σκοτώθηκαν εκατοντάδες άτομα και θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους.
Πολύ καλύτερα από την Ελλάδα αλλά και πολύ μακριά από την ελευθεροτυπία βρίσκεται το Ισραήλ, στην 96η θέση. Εκτός από τις φυλακίσεις, τα βασανιστήρια και τους συχνούς βομβαρδισμούς των Παλαιστινίων το ισραηλινό κράτος κατηγορείται για απολυταρχικό έλεγχο των δικών του δημοσιογράφων. Κάθε δημοσιογραφική διαπίστευση περνά από ειδικό ελεγκτικό σώμα των ενόπλων δυνάμεων. Σύμφωνα όμως με ισραηλινές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το πραγματικό έργο λογοκρισίας πραγματοποιείται από χαμηλόβαθμα δικαστήρια που απαγορεύουν σε δημοσιογράφους τη δημοσίευση οποιασδήποτε πληροφορίας επιθυμούν με το πρόσχημα της προστασίας της εθνικής ασφάλειας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται πλέον κάτω και από μοναρχίες του Περσικού Κόλπου όπως το Κουβέιτ. Η φυλάκιση χρηστών του Twitter, η απαγόρευση λειτουργίας, κατά διαστήματα, του Youtube και το συνεχές μπλοκάρισμα χιλιάδων σελίδων στο Ιντερνετ είναι ενδεικτικά της ελευθερίας της έκφρασης στη συγκεκριμένη χώρα – ευτυχώς όμως και εκεί τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όσο στη χώρα του Παντελή Καψή.
Στην 92 θέση βρίσκει κανείς και το βασίλειο του Μπουτάν, το οποίο πραγματοποίησε τις πρώτες εκλογές το 2008 και πέρασε από το καθεστώς απόλυτης μοναρχίας στη συνταγματική μοναρχία.
Δέκα θέσεις υψηλότερα από την Ελλάδα βρίσκεται η Λιβερία, παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει μόλις δέκα χρόνια από τον τερματισμό του δεύτερου εμφυλίου πολέμου που στοίχισε τη ζωή μισού εκατομμυρίου ανθρώπων και έριξε το 85% του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχειας. Το γεγονός ότι δικαστήριο φυλάκισε πρόσφατα δημοσιογράφους που ασχολήθηκαν με σκάνδαλα διαφθοράς και έκλεισε ολόκληρη την εφημερίδα που εργάζονταν επίσης δεν βοήθησε ιδιαίτερα την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό.
Σήμα κινδύνου θα έπρεπε να σημάνει στην Ελλάδα και το γεγονός ότι πέσαμε στην κατάταξη κάτω από το ψευδοκράτος της Βόρειας Κύπρου. Εκεί, μόλις πριν από δυο χρόνια, δυο Τουρκοκύπριοι δημοσιογράφοι τραυματίστηκαν από έκρηξη βόμβας ύστερα από έρευνα που πραγματοποίησαν για την αγορά ακινήτων στην Κυρήνεια ενώ, το 1996, ο δημοσιογράφος Κουτλού Ανταλί δολοφονήθηκε ύστερα από κριτική που άσκησε στην κυβέρνηση.
Μιλώντας για τεχνητά δημιουργήματα θα πρέπει να τονίσουμε ότι και το Κοσσυφοπέδιο προηγείται σχεδόν είκοσι θέσεις από την Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι ο ποινικός κώδικας της χώρας περιλαμβάνει ειδικές ρυθμίσεις, με τις οποίες οι δημοσιογράφοι που αποκαλύπτουν σκάνδαλα διαφθοράς της κυβέρνησης μπορούν να διωχθούν σαν εγκληματίες. Πολύ κοντά στο Κοσσυφοπέδιο βρίσκεται (76η θέση) και το Τόγκο στην Αφρική, το οποίο θα ζούσε ακόμη υπό καθεστώς δικτατορίας εάν ο στρατηγός Γκνασιγκμπέ Εγιαντέμα, που κυβέρνησε τη χώρα από το 1967, δεν πέθαινε από καρδιακή προσβολή. Το ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι ενώ η χώρα διαθέτει έναν από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιωτικών ΜΜΕ ανά κάτοικο, με 30 εφημερίδες, οκτώ τηλεοπτικούς και 100 ραδιοφωνικούς σταθμούς, η κυβέρνηση επιτυγχάνει σχεδόν απόλυτο έλεγχο των πληροφοριών με συνεχείς ποινικές διώξεις και πρόστιμα που επιβάλλονται στους δημοσιογράφους. Σε αρκετά καλύτερη κατάσταση βρίσκεται το γειτονικό Μπενίν (24 θέσεις υψηλότερα από την Ελλάδα) παρά το γεγονός ότι διαθέτει μόνο μια ημερήσια εφημερίδα που εκδίδεται από την κυβέρνηση.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα, ύστερα από σχεδόν μια πενταετία λιτότητας, βρέθηκε αρκετά χαμηλότερα στα επίπεδα ελευθεροτυπίας από χώρες που οι περισσότεροι πολίτες δυσκολεύονται να εντοπίσουν στον χάρτη, λέει πολλά για το επίπεδο της διακυβέρνησης από τις κυβερνήσεις της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ, του ΛΑΟΣ και της ΔΗΜΑΡ. Αρκετές μοναρχίες, δικτατορίες και χώρες που μόλις εξήλθαν από εμφύλιους σπαραγμούς με εκατομμύρια θύματα προσφέρουν πολύ καλύτερες συνθήκες στους δημοσιογράφους τους από το καθεστώς του Αντώνη Σαμαρά και του Ευάγγελου Βενιζέλου. Και αν δεν τις γνωρίσουμε μια μια, ίσως να μην καταλάβουμε ποτέ ότι διαφέρουμε ελάχιστα πλέον από τα πιο αυταρχικά καθεστώτα της υποσαχάριας Αφρικής.
Info
Επισκεφθείτε
rsf.org/
Αναζητήστε τον τρισδιάστατο χάρτη των Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα για την ελευθεροτυπία στον πλανήτη. Για την Ελλάδα δείχνει άσχημα απ’ όλες τις πλευρές
Δείτε
«Καληνύχτα και καλή τύχη»
Ο Τζορτζ Κλούνεϊ σκηνοθετεί τη σύγκρουση του γερουσιαστή Μακάρθι με τον δημοσιογράφο Εντουαρντ Μάροοου με φόντο το αντικομμουνιστικό κυνήγι μαγισσών στις ΗΠΑ
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών 16/02/2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου