“Για να δικαιολογούν τις πράξεις τους αλλάζουν ακόμα και την σημασία των λέξεων.” Έτσι έγραφε ο Θουκυδίδης για τον εμφύλιο πόλεμο των Κερκυραίων, μεταξύ Δημοκρατικών και Ολιγαρχικών. Έτσι και σήμερα, σε στιγμές μεγάλης ασάφειας και σκόπιμης συσκότισης, ένα από τα πρώτα πράγματα που πέφτουν στον καιάδα της σκοπιμότητας είναι οι λέξεις. Λέξεις, που νοηματοδούνται κατά δοκούν και παίρνουν τη σημασία φαντασιοπληξίας και – δήθεν- ουτοπικής αφέλειας (στην καλύτερη περίπτωση) και σημασία προδοσία προς το ” υπέρλαμπρον έθος” (στη χειρότερη περίπτωση).
Η ανατροπή, η επανάσταση, η κοινωνικοποίηση των μέσω πλουτισμού, η αναρχία και ο σοσιαλισμός, η αυτοδιαχείριση, η κατάργηση της ιεραρχίας στη παραγωγή και το γκρέμισμα των “ηθικών” προκαταλήψεων και σεξιστικών στερεοτύπων και γενικώς όσων μας καταπιέζουν στο όνομα μια αστικής αξιοπρέπειας και τιμής… Όλα αυτά αυτά πόσο αφελή ή επικίνδυνα ακούγονται… Ακόμα και τώρα, που το αποτέλεσμα της θλιβερής πίεσης, που ασκούν πάνω στο άτομο το συνθλίβει. Ακόμα και τώρα η κοινωνία δεν κάνει το δραστικό βήμα , να τα γκρεμίσει όλα και να χτίσει από την αρχή. Όταν πέσουν όλ’ αυτά , μέσα από το πάταγο και την σκόνη , θα χτίσουν οι κοινωνίες το νέο. Στα μέτρα τους αυτή τη φορά.
Κι, όμως, ακόμα και τα αυτονόητα φαίνεται να έχουν ποτίσει τόσο από την προπαγάνδα και την αρρωστημένα φιλήσυχη φύση μας, που φαίνεται πως τίποτα δεν μπορεί να διασαλέψει την αρμονική λεηλασία του καπιταλισμού τους. Η σκέψη είναι μόνο το πρώτο βήμα. Το επόμενο η γλώσσα. Η γλώσσα και ο λόγος θα δώσουν σχήμα κατάλληλο στη σκέψη, θα την εκλεπτύνουν και θα την κάνουν διεισδυτική και αιχμηρή , να καρφωθεί εκεί που πρέπει. Ταυτόχρονα η γλώσσα θα γίνει και όχημα της σκέψης. Όχι μόνο προς τους άλλους, τους τρίτους, μα και στον ίδιο μας τον εαυτό. Όταν σκεφτόμαστε μέσα μας κάτι, αναγκαστικά το κάνουμε σε μια γλώσσα.
Όταν, λοιπόν, μας κλέβουν λέξεις, μας κλέβουν τις σκέψεις μας, την προοπτική μας . Όταν η ¨ταξική πάλη” και η “επανάσταση” έχουν γίνει στη συνείδηση του μέσου ομιλητή, με την επικρατούσα “κοσμοθεωρία”, ένα φαιδρό ή ρομαντικό αντικείμενο αναφοράς , τότε γίνεται φανερό τί έντασης πόλεμος διεξάγεται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ταμπέλα που κρατούσε διαδηλώτρια στη Νέα Υόρκη, όπου έγραφε πως δεν είναι “παλαβιάρα του αριστερού χώρου…”, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, δηλαδή.
Μετά τον Θουκυδίδη ήρθε ο Όργουελ. Στο “1984″ μας λέει ότι το αδίστακτο καθεστώς είχε διαμορφώσει μια Νέα Ομιλία. Η γλώσσα συρρικνωνόταν συνεχώς και χρόνο με το χρόνο το λεξικό ( το ένα και μοναδικό λεξικό που υπήρχε) μίκραινε συνεχώς, σε μια προσπάθεια να ελεγχθεί η σκέψη των πολιτών.
Προφανώς, δεν είμαστε τόσο τυχεροί, ώστε η καταπίεση να έρθει σε τόσο εξόφθαλμη μορφή. Είναι συγκαλυμμένη και γι’ αυτό άκρως επικινδυνότερη. Η σταδιακή περιθωριοποίηση εννοιών και αξιών, με τη βοήθεια μιας πρόσκαιρης και επίπλαστης ευημερίας, ήρθε και έδεσε τώρα, που χρειαζόμαστε να μιλήσουμε τη γλώσσα ενός Αγώνα. Μόνο που πια νιώθουμε μουγκοί. Στα σπίτια μας, στο δρόμο, στη διαμαρτυρία μας, στις δουλειές· είμαστε αμήχανοι γιατί για χρόνια αφήσαμε τη γλώσσα της ανατροπής , της συνεχής αμφισβήτησης και των ανθρώπινων δομών στη κοινωνία. Όλα αυτά έγιναν γραφικά και ανόητα. Η “ανατροπή” έχει γραφική και αρνητική χροιά· όχι , όμως και ο “φιλήσυχος νοικοκύρης”.
Αν δεν διεκδικήσουμε τις λέξεις μας πίσω, ο αγώνας μας δεν έχει λόγο και η ίδια η σκέψη θα μείνει πλαδαρή και άχαρη. Δεν θα βρει αυτιά και καρδιές να τρυπήσει. Απενοχοποίηση και διακήρυξη τώρα!
Aναδημοσίευση από Ασκήσεις Επί Χάρτου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου