Η Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων, που πρωτοστάτησε στη δημιουργία του πάρκινγκ-πάρκου κάνει λόγο για ένα «τόπο δημιουργίας, χειραφέτησης και αντίστασης, ανοιχτός σε δράσεις πολιτικές, πολιτιστικές, αντικαταναλωτικές κλπ. Φιλοδοξεί να είναι, ακόμα, ένας κήπος της γειτονιάς που φιλοξενώντας μέρος της κοινωνικής ζωής των κατοίκων της πέρα από λογικές κέρδους κι ιδιοκτησίας, λειτουργεί σαν τόπος παιχνιδιού και περιπάτου, συνεύρεσης και επικοινωνίας, άθλησης, δημιουργίας και προβληματισμού, καταργώντας τα στεγανά της διαφορετικής ηλικίας, καταγωγής, μορφωτικού επιπέδου, κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης». Δύο είναι, ωστόσο, τα ζητούμενα που θέτουν οι υπεύθυνοι: η καθαριότητα του χώρου κι ο σεβασμός της ησυχίας των γειτόνων.
Το πάρκο Ναυαρίνου έχει φιλοξενήσει συχνά σειρά εκδηλώσεων, όπως για παράδειγμα δραστηριότητες για παιδιά που περιλάμβαναν θεατρικό παιχνίδι, face painting, εργαστήρι κεραμικής ή κουκλοθέατρο, ζωγραφική, ζογκλερικά, αλλά και εκδήλωση αλληλεγγύης προς την Κερατέα, με προβολή σχετικών ντοκιμαντέρ και ανοιχτή συζήτηση πάνω στο θέμα. Με αφορμή τα 2α γενέθλια, ένα πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων περίμενε όσους επισκέφτηκαν το πάρκο το τριήμερο 1, 2 και 3 Απριλίου.
Ο χώρος έχει απασχολήσει συχνά τη δημοσιότητα και λόγω των συλλήψεων που έχουν πραγματοποιηθεί εκεί από την αστυνομία, με τους υπεύθυνους διαχείρισης του πάρκου να κάνουν λόγο για προσπάθεια «στοχοποίησής του, καθώς συνεχίζει τα τελευταία δύο χρόνια να υπάρχει και να εξελίσσεται αποτελώντας πόλο κοινωνικοποίησης και συνδιαλλαγής πέρα από λογικές κέρδους και ιδιοκτησίας».
Η ιστορία του χώρου
Στο οικόπεδο που φιλοξενεί σήμερα το πάρκο Ναυαρίνου, χτισμένη από το 1907 μια διάσημη στην εποχή της κλινική, το «Γερουλάνειον Ίδρυμα», η μετέπειτα «Κλινική Σμπαρούνη» που το 1972 έπαψε να λειτουργεί και αγοράστηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας. Στη δεκαετία του ΄80 το 4όροφο κτίριο γκρεμίστηκε με σκοπό να χτιστεί στη θέση του μέγαρο που θα στέγαζε τα γραφεία του ΤΕΕ, σχέδιο που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Το 1990, το ΤΕΕ προσέφερε το οικόπεδο στο δήμο Αθηναίων για να γίνει πλατεία, ζητώντας να αποζημιωθεί με τίτλο μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε ιδιοκτησία του στο Μαρούσι. Λόγω καθυστερήσεων και αλλαγής του πολεοδομικού κώδικα, η ανταλλαγή δεν υλοποιείται κι έτσι το οικόπεδο παρέμενε επί χρόνια, νοικιασμένο σαν πάρκινγκ.
Με τη λήξη της μίσθωσης του πάρκινγκ στο τέλος του 2008, το ΤΕΕ επανέφερε το θέμα οικοδόμησης του οικοπέδου. Η Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων, ωστόσο, ενημερώνει τη γειτονιά, κινητοποιείται και ζητάει άμεσα τη μετατροπή του οικοπέδου σε χώρο υψηλού πρασίνου. Στις 7 Μαρτίου 2009 μαζί με τη συλλογικότητα «Εμείς, Εδώ και Τώρα και για ΄Ολους Εμάς» οργανώνει εκδήλωση και προχωρά σε κατάληψη του χώρου, με αίτημα «το πάρκινγκ να γίνει πάρκο!». Εξαρχειώτες και αλληλέγγυοι σπάνε την άσφαλτο με κομπρεσέρ και κόφτες, φέρνουν φορτηγά με χώμα, φυτεύουν δέντρα και λουλούδια και το γιορτάζουν.
Κι άλλοι χώροι στα χέρια των πολιτών
Η διεκδίκηση ελεύθερων χώρων στην πόλη από τους ίδιους τους κατοίκους, ωστόσο, δεν σταματά στην περίπτωση του πάρκου Ναυαρίνου. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:«Βοτανικός Κήπος», Πετρούπολη
Στις 23 Οκτωβρίου του 2009, πολίτες της Πετρούπολης και των Δυτικών Προαστίων κατέλαβαν δύο εγκαταλελειμμένα δημοτικά κτίρια, που αποτελούν τον πρώην Βοτανικό Κήπο, με στόχο να του ξαναδώσουν ζωή. Ο Βοτανικός Κήπος ήταν έργο του ΥΠΕΧΩΔΕ το οποίο δεν σχεδιάστηκε σωστά, αφού χρησιμοποιήθηκε ως πρότυπο ο βοτανικός κήπος της Κοπεγχάγης χωρίς να ληφθούν υπόψη τις ελληνικές κλιματολογικές συνθήκες, με αποτέλεσμα να μην καταφέρει να λειτουργήσει ποτέ ως Βοτανικός Κήπος.
Τα κτίρια παρέμεναν εγκαταλελειμμένα επί 5 μήνες. Οι κάτοικοι αποφάσισαν να τα καταλάβουν, μετατρέποντάς τα σε ένα «χώρο πολιτισμικής δημιουργίας, οικολογικών – κοινωνικών δράσεων, ανοιχτό σε όλη την κοινωνία», όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά. Αποκατέστησαν τις ζημιές, έβαλαν πόρτες, τζάμια και έβαψαν τον εσωτερικό χώρο. Παράλληλα, αξιοποίησαν το γυάλινο κτίριο, έπειτα από πρόταση βιοκαλλιεργητών. Ο Βοτανικός χώρος έχει ενταχθεί από την προηγούμενη χρονιά στην εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι», η οποία έχει ως στόχο τη συλλογή, διατήρηση και διάδοση των ντόπιων ποικιλιών, την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος και τη δημιουργία μιας εναλλακτικής κοινότητας με κύριο άξονα τη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών.
Δημοτική Αγορά Κυψέλης
Στις αρχές του 2005, οι κάτοικοι της Κυψέλης κατάφεραν να αποτρέψουν την κατεδάφιση του κτιρίου της Δημοτικής Αγοράς, όπως σχεδίαζε ο δήμος Αθηναίων. Τα σχέδια όριζαν τη δημιουργία ενός πολυώροφου κτιρίου που θα περιελάμβανε εμπορικό κέντρο, γραφεία και γκαράζ, συνολικού εμβαδού 1180 m2. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε όμως την κατεδάφιση ενός οικήματος με ιστορική σημασία. Οι κάτοικοι της περιοχής, μαζί με άλλους επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς, κινητοποιήθηκαν και πέτυχαν τη διάσωση του.
Με υπουργική απόφαση του 2005, το κτίριο της Δημοτικής Αγοράς χαρακτηρίστηκε διατηρητέο. Η απόφαση είχε αναφορές στην αρχιτεκτονική του αξία, καθώς αποτελεί χαρακτηριστικό κτίσμα του μοντέρνου κινήματος, που κατορθώνει να ενσωματώνει με επιτυχία ιστορικές αναφορές απ’ τον κλασικισμό, και στη σημασία του ως δείγματος της ιστορίας ενός τύπου εμπορίου που εξαφανίζει η σύγχρονη εμπορευματοποίηση. Το κτίριο κατασκευάστηκε το 1935 επί δημαρχίας Κ. Κοτζιά.
Το Δεκέμβριο του 2006, με τοπική πρωτοβουλία και με τη στήριξη της Ανοιχτής Πόλης, η Δημοτική Αγορά ξανάνοιξε και φιλοξένησε για ένα δεκαήμερο ποικίλες πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις. Από τότε έως και σήμερα η Πρωτοβουλία Κατοίκων για τη Δημοτική Αγορά Κυψέλης έχει αναλάβει την αυτοδιαχείριση του χώρου. Δημότες κάθε ηλικίας, αλλά και άτομα από άλλες περιοχές της Αθήνας συμμετέχουν εθελοντικά στη λειτουργία της αγοράς. Έργα συντήρησης και η καθαριότητα γίνονται από τους ίδιους. Η ανοιχτή συνέλευση, που συνεδριάζει κάθε μήνα, και ένα συντονιστικό όργανο ρυθμίζουν το πρόγραμμα των εκδηλώσεων που γίνονται. Εχει πραγματοποιηθεί μεγάλος αριθμός εκθέσεων για νέους φωτογράφους, γλυπτικής, ζωγραφικής, διαλέξεις, προβολές ταινιών αλλά και μουσικές εκδηλώσεις.
Πάρκο Κύπρου και Πατησίων
Λίγους μήνες πριν την επέμβαση κατοίκων των Εξαρχείων με στόχο τη μετατροπή του πάρκινγκ σε πάρκο, η απόφαση του δήμου Αθηναίων να αποστείλει συνεργεία συνοδευόμενα από δυνάμεις των ΜΑΤ με στόχο την κοπή των δέντρων του πάρκου Κύπρου και Πατησίων και την κατασκευή υπόγειου πάρκινγκ ξεσήκωσε έντονες αντιδράσεις. Κάτοικοι του 6ου δημοτικού διαμερίσματος και αλληλέγγυοι αντέδρασαν άμεσα, περιφρουρώντας το χώρο ώστε να αποτραπεί η έναρξη των εργασιών για την κατασκευή του πάρκινγκ και ξαναφτιάχνοντας το πάρκο, με στόχο τη δημιουργία ενός ελεύθερου χώρου στην περιοχή. Δεκάδες δέντρα ξαναφυτεύτηκαν στη θέση των ξεριζωμένων, η παιδική χαρά που υπήρχε στο χώρο ανακαινίστηκε, πλήθος εκδηλώσεων, συναυλιών, προβολών, δραστηριοτήτων για παιδιά, θεατρικών παραστάσεων και συζητήσεων για θέματα περιβάλλοντος αλλά και ευρύτερου κοινωνικού χαρακτήρα λαμβάνουν χώρα.
Πλατεία Α’ Νεκροταφείου, Μετς
Μια ιστορία που θυμίζει αρκετά εκείνη του Πάρκου Κύπρου και Πατησίων είναι οι πρόσφατες εξελίξεις στην πλατεία Α’ Νεκροταφείου στο Μετς. Ένα περίπου μήνα πριν, φορτηγά της εταιρείας ΑΚΤΩΡ Α.Ε. κατέφτασαν στην πλατεία προκειμένου να ξεκινήσουν τις εργασίες κατασκευής 4όροφου υπόγειου πάρκινγκ. Χρειάστηκε η παρέμβαση των κατοίκων της περιοχής και δημοτικών συμβούλων του δήμου Αθηναίων, που είχαν καλέσει για περιφρούρηση του χώρου έπειτα από σχετικές πληροφορίες, ώστε τα φορτηγά να απομακρυνθούν τελικά λίγες ώρες αργότερα.
Η πλατεία Α’ Νεκροταφείου διαθέτει συνολικά 114 δέντρα, ορισμένα από τα οποία αιωνόβια. Επιπλέον, το Α' Νεκροταφείο αποτελεί σημαντικό μνημείο, ενώ έχει άμεση σχέση με τη ζώνη ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου